Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacaklarının Haczi

İcra ve İflas Kanunu’nun 85. maddesi ile borçlunun üçüncü kişilerdeki mal veya alacaklarının haczi mümkün kılınmıştır.

Üçüncü kişideki mal veya alacağının haczedilebilmesi için alacaklının mutlaka talepte bulunması gerekir.

Borçlunun üçüncü kişideki alacağının haczedilebilmesi için, bu alacağın mevcut olması gerekir. Henüz doğmamış fakat ileride doğması beklenen bir alacağın haczedilebilmesi için, hukuki bir ilişkiye dayanması şarttır; aksi takdirde haczedilmesi mümkün değildir.

Birinci Haciz İhbarnamesi Nedir? (89/1 Nedir?)

Birinci haciz ihbarnamesinin gönderilmesi borçlunun üçüncü kişilerdeki mal ve alacaklarının haczinin ilk aşamasını oluşmaktadır.

İcra dairesi, alacaklının talepte bulunması halinde borçlunun üçüncü kişideki mal veya alacağına haciz konulması halinde üçüncü kişiye uygulamada “89 ihbarnamesi” olarak da bilinen bir haciz ihbarnamesi gönderir.

Birinci haciz ihbarnamesi ile üçüncü kişiye, takip borçlusunun kendisinde olan alacağının haczedildiği, bundan böyle borcunu ancak icra dairesine ödeyebileceği, borçluya borcu yoksa bunu yedi gün içinde icra dairesine bildirmesi gerektiği, aksi takdirde borcun zimmetinde sayılacağı bildirilir.

Haciz ihbarnamesi, borçlunun hak ve alacaklarının bulunabileceği bir tüzel kişinin veya müessesenin şubesine veya tüm şubelerini kapsayacak şekilde merkezine tebliğ edilir.

Birinci Haciz İhbarnamesine İtiraz Edilirse Ne Olur?

Birinci haciz ihbarnamesini alan üçüncü kişi, yedi günlük süre içinde, icra dairesine başvurarak yazılı veya sözlü olarak itirazda bulunabilir.

Birinci haciz ihbarnamesine süresinde itiraz eden üçüncü kişi, takip borçlusuna borcu bulunmadığı veya bu borcu daha önce ödediğini ileri sürebilir.

Üçüncü kişi, borçluyla mevcut olan hukuksal ilişkiyi, kendi nezdinde bulunan alacak veya hesaplarını tam olarak bildirmekle yükümlüdür.

Üçüncü Kişinin Borç Miktarını Kabul Etmesi

Birinci haciz ihbarnamesini alan üçüncü kişi, yedi günlük süre içinde, icra dairesine başvurarak, söz konusu borcun miktarını kabul ettiğini veya söz konusu malın kendisinde bulunduğunu açıkça beyan edebilir.

Bu durumda üçüncü kişiye ikinci haciz ihbarnamesi gönderilmez, o borcunu icra dairesine ödemek zorundadır.

Birinci Haciz İhbarnamesine İtiraz Edilmezse Ne Olur?

Üçüncü kişi, birinci haciz ihbarnamesinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde itiraz etmezse birinci haciz ihbarnamesi ile istenen borç üçüncü kişinin zimmetinde sayılır.

Bu durumda üçüncü kişi, kendisinden birinci haciz ihbarnamesi ile istenen alacak miktarını takip borçlusuna borçlu olduğunu kabul etmiş sayılır.

Üçüncü kişi haciz ihbarnamesine itiraz etmezse ikinci haciz ihbarnamesi gönderilir.

İkinci Haciz İhbarname Nedir? (89/2 Nedir?)

İkinci haciz ihbarnamesi, üçüncü kişinin birinci haciz ihbarnamesine itiraz etmemesi durumunda gönderilir.

İkinci haciz ihbarnamesinde üçüncü kişiye, takip borçlusu olduğu ve bu ihbarnamenin tebliğden itibaren yedi gün içerisinde birinci haciz ihbarnamesinde belirtilen nedenlere dayanarak itiraz edebileceği belirtilir. Süresi içinde itirazlarını ileri sürmemesi durumunda zimmetinde sayılan borcu ödemesi ya da malı teslim etmesi gerekeceği ihtar edilir.

İkinci Haciz İhbarnamesine İtiraz Edilirse Ne Olur?

Üçüncü kişi, ikinci haciz ihbarnamesinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde bu ihbarnameye itiraz edebilir.

Üçüncü kişinin ikinci haciz ihbarnamesine itirazda bulunması durumunda kendisine bundan sonra başka bir haciz ihbarnamesi gönderilmez.

Üçüncü Kişinin İkinci Haciz İhbarnamesine İtiraz Etmemesi ve Sessiz Kalması

Üçüncü kişi, ikinci haciz ihbarnamesinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde ikinci haciz ihbarnamesine de itiraz etmez ise borcun zimmetinde sayılması kesinleşir.

Üçüncü Kişi yedi gün içinde itiraz etmez ve zimmetinde sayılan borcu da ödemezse kendisine üçüncü haciz ihbarnamesi gönderilir.

Üçüncü Haciz İhbarnamesi Nedir? (89/3 Nedir?)

Üçüncü ihbarnamede üçünü kişiye;

• On beş gün içinde parayı icra dairesine ödemesi ya da
• Aynı süre içinde menfi tespit davası açması; aksi takdirde, borcu ödemeye zorlanacağı ihtar edilir.

Süresi içinde menfi tespit davasını açan üçüncü kişi, bildirimi aldığı andan itibaren yirmi gün içinde, menfi tespit davası açtığına dair belgeyi icra dairesine teslim ederse, hakkında yürütülen takip işlemleri menfi tespit davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar durur.

Üçüncü kişi, süresinde bir menfi tespit davası açmaz ve zimmetinde sayılan borcu da ödemezse borca yetecek malı haczedilip satılır ve alacaklının alacağı ödenir.

Üçüncü Kişi Hareketsiz Kalırsa Ne Olur?

Üçüncü haciz ihbarnamesini alan üçüncü kişi, 15 günlük süre içinde, borcu ödememek veya malı teslim etmemek ve menfi tespit davası açmamak şeklinde hareketsiz kalabilir.

Bu halde alacaklının talebi üzerine, üçüncü kişinin borca yeter miktarda malına haciz uygulanabilir veya malın teslimi cebri icra yolu ile sağlanabilir.

Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN