Eziyet Suçu ve Cezası (TCK m. 96)

Eziyet suçu, bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışlarda bulunulmasıyla işlenen bir suçtur.
Eziyet suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 96. maddesinde düzenlenmiştir.
TCK m. 96’ya göre, “Bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışları gerçekleştiren kişi hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı iki yıl altı aydan az olamaz.”
Eziyet suçunun cezası, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak, suçun kadına, çocuğa, savunmasız kişiye, gebe kadına, akrabaya veya eşe karşı işlenmesi halinde, ceza artırılır.
Eziyet suçu, kasten yaralama, hakaret, tehdit, cinsel taciz gibi fiillerin sistematik ve süreklilik arz edecek şekilde işlenmesiyle oluşur.
Eziyet Suçunda Fail ve Mağdur
Eziyet suçu genel bir suç olup herkes bu suçun faili olabilir.
Mağdur bakımından da bir özellik yoktur. Herkes bu suçun mağduru olabilir.
Eziyet Suçunun Fiil Unsuru
Eziyet suçunun fiil unsuru, insan onuruna aykırı bir şekilde bedensel veya ruhsal acı çektiren, aşağılanmaya yol açan davranışların gerçekleştirilmesidir.
Eziyet, sürekli bir suçtur. Eziyet niteliğindeki eylemler, kasten yaralama, hakaret, tehdit, cinsel taciz gibi özellikler taşıyabilir. Ancak bu eylemler, ani bir şekilde değil, sistemli bir biçimde ve belirli bir süreç içinde meydana gelir. Sistemli olma, mağdura yönelik bir dizi saldırının genel bir tutum çerçevesinde gerçekleştirilen benzer birçok eylemin bir parçası olması veya önceden planlanmış organize bir seyir izlemesi anlamına gelir. Bu, eylemlerin resmi veya özel kişilerin bir politikası veya planı dahilinde olması gerekmese de bu şekilde olabilir.
Bir süreç boyunca sürekli olarak gerçekleştirilen eziyetin özelliği, işkence gibi, kişinin psikolojisi ve ruh sağlığı üzerinde tahrip edici etkiler bırakmasıdır. Bu etkilerin uzun bir süre ve hatta ömür boyu devam etmesi, eziyetin, bu tür eylemlere kıyasla daha ciddi ceza yaptırımları gerektiren bir suç olarak kabul edilmesini gerektirmiştir.
Eziyet Suçunun Maddi Konusu
Suçun konusu insan bedenidir.
Eziyet Suçunun Nitelikli Unsurları
Eziyet suçunun nitelikli unsurları TCK m. 96/2 ile düzenlenmiştir. Buna göre eziyet suçunu oluşturan eylemlerin;
- Çocuğa, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da gebe kadına karşı,
- Üstsoy veya altsoya, babalık veya analığa ya da eşe veya boşandığı eşe karşı,
İşlenmesi halinde, kişi hakkında üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Hukuka Aykırılık Unsuru
Eziyet suçunda herhangi bir hukuka uygunluk nedeninden söz edilmez.
Eziyet Suçunun Manevi Unsuru
Eziyet suçu ancak kasten işlenebilir. Failin amacı ise önem taşımaz.
Teşebbüs
Eziyet suçu teşebbüse elverişlidir. Önceden yapılması kararlaştırılmış eylemlere başladıktan sonra bunun elde olmayan nedenlerle yapılamaması durumunda eziyet suçu teşebbüs aşamasında kalmış olur.
İştirak
Eziyet suçunda iştirak konusuna ilişkin genel hükümler uygulanır.
İçtima
Eziyet kapsamında gerçekleştirilen kasten yaralama, hakaret, tehdit, cinsel taciz niteliğindeki eylemler ayrıca cezalandırılmaz, çünkü bu unsurlar zaten suçun bir parçasını oluşturur. Ancak, bazı durumlarda, sadece eziyet suçundan sorumlu tutulmanın adil olmayan sonuçlara yol açabileceği kabul edilmelidir. Özellikle uzun bir süre boyunca devam eden yaralama eylemleri biçiminde gerçekleşen eziyet durumunda, faile yalnızca tek bir ceza verildiğinde, kasten yaralama suçuna kıyasla daha hafif bir ceza alınabilir.
Zira kasten yaralama suçunda zincirleme suç hükümleri uygulanamayacağı için, gerçek içtima hükümleri devreye girecek ve her bir eylem ayrı ayrı cezalandırılarak toplam ceza miktarı artacaktır. Bu durumda, sistematik bir şekilde işlenen ve insanlık onuruna aykırı olduğu kabul edilen eziyet eylemi, kasten yaralama suçuna göre daha az ağırlıkta bir ceza alabilir. Bu durumu önlemek için, eziyetin ciddiyeti ve sürekliliği göz önüne alınarak daha uygun ve adil bir ceza uygulanması gerekebilir.
Muhakeme ve Yaptırım
Eziyet suçunun muhakemesi, genel hükümlere göre yapılır. Eziyet suçu, şikayete bağlı bir suç değildir. Bu nedenle, mağdurun şikayetçi olması veya olmaması, soruşturma ve kovuşturma yapılmasını etkilemez. Eziyet suçunun soruşturması, Cumhuriyet savcısı tarafından yürütülür.Eziyet suçunun kovuşturması, asliye ceza mahkemesinde yapılır. Eziyet suçunun zamanaşımı süresi, suçun işlendiği tarihten itibaren on yıldır.
Eziyet suçunun yaptırımı, hapis cezasıdır. Hapis cezasının infazı, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a göre gerçekleştirilir. Eziyet suçundan hüküm giyen kişi, erteleme, denetimli serbestlik, koşullu salıverilme gibi infaz rejimlerinden yararlanabilir. Ancak, eziyet suçunun kadına karşı işlenmesi halinde, cezanın alt sınırı iki yıl altı aydan az olamaz ve bu ceza ertelenemez.
Eziyet suçunun cezası, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak, suçun kadına, çocuğa, savunmasız kişiye, gebe kadına, akrabaya veya eşe karşı işlenmesi halinde, ceza artırılır. Eziyet suçu, kasten yaralama, hakaret, tehdit, cinsel taciz gibi fiillerin sistematik ve süreklilik arz edecek şekilde işlenmesiyle oluşur.
Eziyet suçunun olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıl, nitelikli halinde zamanaşımı süresi ise 15 yıldır.
Ekin Hukuk Bürosu olarak Ceza Hukuku alanında uzman avukat kadromuzla iletişime geçmek ve dava ve işlemlerinizi takip etmek için bize ulaşabilirsiniz.
Stj. Av. Nesrin KOŞAR & Av. Ahmet EKİN