Tebligat Nedir?

Türk yargı sisteminde tebligat, tarafların işlem ve eylemlerden haberdar olmalarını sağlayan iletişim yöntemidir.

Tebligat türleri, yapılış şekline, konusuna, tebligatı gerçekleştiren kişilere veya kurumlara ve yapıldığı yere göre çeşitlilik göstermektedir. Bu türler dört ana kategoride sıralanabilir:

• Yapılışına göre tebligat,
• Konusuna göre tebligat,
• Tebligatı gerçekleştiren kurum veya kişilerin niteliğine göre tebligat,
• Yapıldığı yere göre tebligat.

Yapılışına Göre Tebligat Türleri Nelerdir?

Yapılış şekline göre tebligat, tebligatın nasıl ve kim tarafından gerçekleştirildiğini belirten bir terimdir. Tebligat Kanunu’na göre, yapılış şekline göre tebligat altı farklı türde yapılabilir.

Tebligatın gerçekleştirilme biçimi, ilgili tarafların haklarını korumak ve yargılamanın adil bir şekilde ilerlemesini sağlamak açısından önemlidir. Tebligatın uygun prosedürlere göre yapılması, hukuki sonuçlar doğurur.

Tebligat Türleri

Tebligat türleri aşağıda sayılmıştır:

• PTT Vasıtasıyla Tebligat: Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracılığıyla yapılan tebligattır. Uygulamada tebligat en çok bu yöntem ile yapılmaktadır.
• Memur Vasıtasıyla Tebligat: Tebligat Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmeliği’nin öngördüğü hallerde tebligat, memur vasıtasıyla yapılabilir. Memur vasıtasıyla tebligat yapılacak haller yönetmeliğin 5. maddesinde düzenlenmiştir.
• Doğrudan Doğruya Tebligat: Tebligatı çıkaran makam veya merci tarafından başkaca bir vasıtadan yararlanmaksızın doğrudan muhataba yapılan tebligattır. Doğrudan doğruya tebligat yapılmışsa tebligat mazbatasına gerek duyulmaz. Bu haller Tebligat Kanunu m. 36-38 ile düzenlenmiştir.
• Celse Arasında Tebligat: Görülmekte olan bir davada, duruşma sırasında davaya ilişkin evrakın; taraflara, ilgililere, katılana veya vekillere verilmesidir. Mahkeme, savcılık kalemleri ve icra dairelerinde yapılan tebligat da bu tebligat türüne dahildir.
• Aynı yerde oturanlara ve on sekiz yaşından büyük görünenlere mahkeme kaleminde tebligat yapılamaz.
• Avukat Katiplerine ve Stajyerlerine Tebligat: Avukat yerine katip ve stajyerlerine tebliğ yapılabilmesi yalnızca duruşma sırasında gelecek duruşmanın gün ve saatinin bildirilmesi hususunda mümkündür. Bunun dışında katip ve stajyer, avukatın işyeri olan yazıhanesi dışında, avukat adına tebligatı kabule yetkili değildir.
• Vekillerin Birbirine Tebligat Yapması: Bu durum genellikle vekil tarafından izlenen davalarda ortaya çıkar. Tebligat makbuz karşılığında gerçekleşir ve bu durumda tebliğ mazbatası düzenlenmesine gerek yoktur.

İlan Yoluyla Tebligat Nedir?

Eğer adres belirlenememişse, ilan yoluyla tebligat yapılacaktır. Hiçbir adres tespit edilememişse ve adres araştırması sonucunda da adres bulunamamışsa, ilan yoluyla tebligat gerçekleştirilebilir.

İlan Yoluyla Tebligatın Şartları Nelerdir?

İlan yoluyla tebligat ve bu tebligatın usulü, Tebligat Kanunu’nun 28. ve 31. maddeleri ile Tebligat Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 48. ve 52. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

İlanen tebligatın gereklilikleri aşağıda belirtilmiştir:

• Tebligat yapılacak kişinin kimliğinin bilinmesi,
• Adresin meçhul olması,
• Talep ve tebliğ ilan ücretinin ödenmesi,
• Adres araştırması yapılması.

İlan Nasıl Yapılır ve İçeriği Nasıldır?

İlan yoluyla tebligat yapılabilmesi için tebliği gerçekleştirecek merciinin gerekçe belirterek karar alması gerekmektedir.

İlan, ilgileneceği düşünülen yerde ve varsa tebliğ çıkaracak merciinin bulunduğu yerde yayınlanan gazetede ve ayrıca elektronik ortamda gerçekleştirilecektir. Tebliğ edilecek belgelerin ve ilan örneğinin, tebliğ çıkaran merciinin herkesin kolayca görebileceği bir noktasına asılması da sağlanır. İlan, bir ay boyunca askıda kalır. Merci, iki defa ilan yapılmasına karar verebilir.

İlanın içeriğinde aşağıdaki bilgilere yer verilir:

• İlgililerin ad ve soyadları,
• İşlerine ilişkin bilgiler,
• Yerleşim yerleri ve mesken ya da iş yeri adresleri,
• Tebliğ edilecek belgenin özeti,
• Tebliğin konusu ve sebebi, anlaşılır bir şekilde belirtilir,
• İlanın hangi merciden kaynaklandığı,
• İlan daveti gerekiyorsa, nerede ve ne zaman hazır bulunulması gerektiği konusunda bilgi verilir.

İlan yoluyla tebliğ, son ilan tarihinden itibaren 7 gün sonra yapılmış sayılır. İlan yoluyla tebliğ yapılmasına karar veren merci işin gereğine göre daha uzun bir süre tayin edebilecektir, ancak bu süre 15 günü geçemez.

Elektronik Tebligat Nedir?

Elektronik tebligat, tebligatın elektronik ortamda gerçekleştirilmesidir. Elektronik tebligat, 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve Elektronik Tebligat Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Elektronik tebligat işlemleri, PTT A.Ş tarafından oluşturulan ve işletilen Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) üzerinden yürütülür. UETS, tebligatların güvenli, hızlı ve ekonomik bir şekilde alıcılarına iletilmesini sağlar.

Bu tebligatta muhatap; asıl veya onun adına tebligatı alabilecek vekil veya Kanuni temsilci olabilir. Elektronik tebligat, adresi belirlenen tüm gerçek ve tüzel kişilere öncelikli olarak elektronik yolla yapılmalıdır. Elektronik tebligat, fiziksel ortamda yapılan tebligat ile aynı sonuçları doğurur. Bazı kişiler için elektronik tebligat zorunludur.

Elektronik tebligat yapılması zorunlu olan kişilere, ancak zorunlu bir sebeple elektronik tebligat yapılamaması durumunda, aynı tebligatın elektronik ortamda yapılacağı belirtilerek, başka yöntemlerle tebligat yapılabilir.

Elektronik tebligat yapılması zorunlu olmayan gerçek ve tüzel kişiler ise talep etmeleri halinde elektronik tebligat adresi alabilirler. Bu durumda, bu kişilere tebligat sadece elektronik yolla yapılacaktır.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Kübra DEMİR