İflas Yolları: Hukuki Süreç 

İflas, bir kişinin ya da bir şirketin, borçlarını ödeme kabiliyetini yitirmesi durumudur. Bu durum, hem ticari hem de bireysel düzeyde ekonomik krizlerin veya mali sıkıntıların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.

Türkiye’de iflas süreci, ticaret hukuku ve borçlar hukuku kapsamında düzenlenmiş olup, borçlunun alacaklılarına karşı borçlarını ödeme gücünü kaybetmesi halinde devreye girer. İflas yolları, borçlunun mali durumunu düzeltebilmesi için başvurabileceği çeşitli hukuki seçenekleri ifade eder. Bu yazıda, iflas yolları hakkında detaylı bilgi verilecek ve iflasın hukuki, ekonomik sonuçları ele alınacaktır.

İflas Nedir?

İflas, bir kişinin ya da şirketin, ödeme gücünün tükenmesi sonucu borçlarını ödeyememesi durumudur. Ticari işletmelerde iflas, genellikle şirketin faaliyetlerini sürdürememesi, mal varlıklarının borçlarını karşılayamayacak duruma gelmesi ile ortaya çıkar. İflas kararı alındığında, borçluya ait mallar, alacaklıların alacaklarını tahsil edebilmesi için bir satışa çıkarılır.

Türk Ticaret Kanunu‘na göre, iflas, bir borçlunun tüm malvarlığının, alacaklıları arasında paylaştırılması amacıyla başlatılan hukuki bir süreçtir. Bu süreçte alacaklılar, mahkeme kararı ile borçlunun mallarına el koyarak alacaklarını tahsil etmeye çalışırlar.

İflas Yolları ve Hukuki Süreçler

İflas süreçleri, hem şahıslar hem de tüzel kişiler için farklılık gösterir. Türkiye’de iflas yolları şu şekilde sıralanabilir.

İflas İsteminde Bulunma (İflas İhbarı)

Borçlunun, ödeme gücünü kaybetmesi durumunda, alacaklılar tarafından iflas talep edilebilir. İflas, alacaklıların başvurusu üzerine mahkeme tarafından ilan edilen bir durumdur. Borçlu, ödeme gücünü kaybettiğini kabul ederse, kendisi de iflas başvurusu yapabilir. Bu durum, borçlunun mali sorumluluklarını yerine getiremeyeceğini kabul etmesi anlamına gelir.

Alacaklılar, borçluya ödeme süresi vererek, ödeme yapılmazsa mahkemeye başvuruda bulunurlar. Mahkeme, borçluya ait malların incelenmesi, satışa çıkarılması ve alacaklılara dağıtılması için bir iflas kararı alır.

Konkordato

Konkordato, borçlunun iflas etmeden önce borçlarını ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için alacaklılarla anlaşma yoluna gitmesidir. Konkordato başvurusu, borçlunun iflasını engellemek amacıyla bir çözüm önerisi sunmasını içerir. Bu süreçte borçlu, alacaklılarıyla borç ödeme koşullarında uzlaşmaya çalışır.

Türk Ticaret Kanunu’na göre, konkordato başvurusu yapan bir kişi veya şirket, mali durumunun düzeltilmesi için alacaklılarıyla yeni ödeme planları oluşturur. Konkordato, borçlunun iflas etmeden önce alacaklılarla anlaşarak borçlarını yapılandırmasını sağlar. Eğer alacaklılar bu planı kabul ederse, borçlu ödemelerini belirli bir süre zarfında gerçekleştirebilir.

İflasın Ertelenmesi

İflasın ertelenmesi, borçlunun mali durumunun kötüye gitmesi durumunda, alacaklıları ile yapılan bir anlaşma sonrası belirli bir süre boyunca iflas sürecinin durdurulmasıdır. Bu süreç, borçlunun, alacaklılarla anlaşma yaparak mali yükümlülüklerini yerine getirme şansı elde etmesini sağlar.

İflasın ertelenmesi, şirketler için önemli bir seçenektir, çünkü bu süreçte borçlu şirketin faaliyetlerini sürdürebilmesi sağlanır ve borçlarını ödeyebilmesi için zaman kazanılır. Ancak, bu süre sonunda borçlar hala ödenemezse, iflas süreci başlatılabilir.

İflasın Sonuçları Nelerdir?

İflas, yalnızca borçlu açısından değil, alacaklılar açısından da ciddi sonuçlar doğurur. İflas sürecinin en belirgin sonuçları, borçlunun mal varlığının alacaklılar arasında paylaştırılması ve borçların yapılandırılmasıdır.

Mal Varlığının Dağıtılması

İflas kararı alındığında, borçlunun mal varlığı alacaklılar arasında paylaştırılır. Alacaklılar, borçluya ait mal varlıklarının satışı ile kendi alacaklarını tahsil etmeye çalışır. Bu süreç, borçlunun tüm mal varlıklarının mahkeme denetiminde satışa çıkarılması ve elde edilen gelirlerin alacaklılara dağıtılmasını içerir.

Şirketin Faaliyetlerinin Sona Ermesi

İflas eden bir şirket, faaliyetlerini durdurmak zorunda kalır. Şirketin tüm malları satılır ve elde edilen gelirler borçların ödenmesinde kullanılır. Eğer satışlardan elde edilen gelir alacaklıların alacaklarını karşılayamazsa, alacaklılar tüm borçları tahsil edemeyebilir.

Konkordato ve İflasın Etkisi

Konkordato, iflasın önüne geçebilir. Ancak, konkordato anlaşması sağlanamazsa ve ödeme planı kabul edilmezse, borçlu yine iflas sürecine girebilir. Konkordato anlaşması, borçluya belirli bir süre mali sıkıntılarını çözme imkânı tanırken, iflas süreci borçlunun tamamen iflas ettiğini ve alacaklıların malların satışından pay alacaklarını gösterir.

Sonuç

İflas, bir kişinin ya da şirketin borçlarını ödeyemez duruma gelmesi ile başlayan bir hukuki süreçtir. İflas yolları, borçlunun ödeme gücünü kaybetmesi durumunda başvurabileceği farklı seçenekleri içerir.

İflas, yalnızca borçlu açısından değil, alacaklılar açısından da ekonomik anlamda ciddi sonuçlar doğurur. Ancak, konkordato ve iflasın ertelenmesi gibi alternatif çözüm yolları, borçlunun iflas etmeden önce alacaklılarla anlaşarak borçlarını ödeme imkânı bulmasını sağlar.

İflas süreci, hem borçluların hem de alacaklıların haklarını koruyacak şekilde, Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu’na uygun bir biçimde yönetilmelidir. Sonuçta, iflas, ekonomik sistemin bir parçası olarak, borçlunun mali durumunu düzeltmesi veya alacaklıların haklarını alması için hukuki bir mekanizmadır.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Tuğçe ŞEN