Eve Zarar Veren Kiracı Hakkında Yapılacak İşlemler

Kiracının kiralanan mülke zarar vermesi, hem kiraya verenin hem de kiracının haklarını doğrudan etkileyen ciddi bir durumdur. Kiraya veren, kiracısının evi, apartman dairesini ya da iş yerini sözleşmeye uygun şekilde kullanmasını bekler. Ancak kiracı, bu yükümlülüğüne aykırı hareket ederse, evde zararlar meydana gelebilir. 

Türk Borçlar Kanunu’na göre, kiracının kiralananı zarar vermeden kullanması gerekir. Eğer bu kurala aykırı bir durum söz konusu olursa, kiraya veren çeşitli hukuki yollara başvurabilir. 

Kiracının Eve Verdiği Zararın Tespiti

Kiracının, kiralanan malı özenle kullanması, Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 319. maddesiyle güvence altına alınmıştır. Kiracının verdiği zararların tespiti, sözleşmenin hükümleri ve evin durumu göz önünde bulundurularak yapılır.

Türk Borçlar Kanunu’nun 319. Maddesi kiracının, kiralananı iyi niyetle kullanmak ve bakımını yapmakla yükümlü olduğunu ifade eder:

“Madde 319 – Kiracı, kiralananı iyi niyetle kullanmak ve bakımını yapmakla yükümlüdür. Kiralananın her türlü zarara uğramamasını sağlamak için gerekli önlemleri almak zorundadır.”

Bu maddeye göre, kiracı, kiralananın zarar görmesini engellemek için gereken tüm önlemleri almak zorundadır. Kiracı, evde herhangi bir zarar meydana getirdiğinde, kiraya veren, bu zararın tespit edilmesi için yasal yolları takip edebilir. Zararın tespiti için, öncelikle evdeki hasarın ne kadar olduğunu belirlemek gereklidir. Bu, uzman bir bilirkişi tarafından yapılacak keşif ile belirlenebilir. Bilirkişi, evin başlangıçtaki durumunu ve mevcut durumunu karşılaştırarak, kiracının verdiği zararı tespit eder.

Kiracının zarar verdiği durumlarda, zarar tespiti için mahkeme süreci başlatılabilir. Mahkeme, ilgili bilirkişi raporu ve keşif sonucu kararını verebilir. Kiraya veren, kiracıyı zararın giderilmesi için tazminat ödemeye zorlayabilir. Türk Borçlar Kanunu’nun 320. Maddesi, kiracının, kiralananı normal kullanım dışında kullanarak zarar vermesi durumunda, kiraya verenin zararını tazmin etme hakkına sahip olduğunu belirtir:

“Madde 320 – Kiracı, kiralananı normal kullanım dışında bir amaçla kullanırsa, meydana gelen zarardan sorumludur. Kiraya veren, bu zararın tazminini talep edebilir.”

Kiracı Zarar Tespit Davası Ne Kadar Sürer?

Zarar tespit davaları, genellikle kiracının verdiği zararın türüne ve büyüklüğüne göre değişir. Zarar tespiti için bir mahkeme başlatıldığında, öncelikle bir keşif yapılır. Keşif, bilirkişi tarafından gerçekleştirilen bir süreçtir ve bu süreç zaman alabilir. Ayrıca, mahkeme taraflardan ek deliller isteyebilir veya taraflar karşılıklı olarak itirazda bulunabilir. Bu durum, davanın süresini uzatabilir.

Genel olarak, zarar tespit davaları, mahkemeye başvurduktan sonra 6 ay ile 1 yıl arasında tamamlanabilir. Ancak, yargılama süreci, davanın karmaşıklığına ve tarafların tutumuna bağlı olarak daha uzun sürebilir. Örneğin, birden fazla bilirkişi raporu alınması gerekirse, dava süresi daha da uzayabilir.

Bir diğer faktör ise, bilirkişinin raporunun ne kadar sürede hazır olacağıdır. Rapor hazırlama süreci, bilirkişinin yoğunluğuna ve hasarın büyüklüğüne göre değişebilir. Bu da, dava sürecinin uzamasına neden olabilir.

Kiracı Zarar Tespit Davasının Masraflarını Kim Öder?

Zarar tespit davası sırasında masraflar, davanın açılmasından itibaren, davayı açan taraf tarafından karşılanır. Bu masraflar, keşif ücretleri, bilirkişi ücreti, mahkeme harcı gibi unsurları içerir. Ancak, Türk Borçlar Kanunu’nun 334. maddesi, davanın sonucuna göre masrafların kim tarafından ödeneceğine karar verir.

Türk Borçlar Kanunu’nun 334. Maddesi, davanın masraflarını şu şekilde düzenler:

“Madde 334 – Davanın kazanılması durumunda, masraflar kaybeden tarafça ödenir.”

Eğer kiraya veren, zarar tespit davasını kazanırsa, mahkeme, zarar tespit masraflarını ve diğer yargılama giderlerini kiracının ödemesine karar verebilir. Bu durumda, keşif ve bilirkişi masrafları da kiracıya yüklenebilir.

Kiracının Eve Zarar Vermesi Nedeniyle Tazminat Davası Ne Kadar Sürer?

Kiracının, kiralanan mülke verdiği zararın tazmini için açılacak tazminat davası, zarar tespitinin ardından başlatılabilir. Tazminat davasının süresi, zarar tespit davasından farklı olarak, zararın maddi karşılığının belirlenmesi amacıyla açılır ve bu süreçte de bilirkişi raporuna başvurulabilir.

Türk Borçlar Kanunu’nun 325. Maddesi kiracının, kiralananı teslim ettiği anda varsa zararın bildirilmesi gerektiğini ve kiraya verenin tazminat talep etme hakkına sahip olduğunu belirtir:

“Madde 325 – Kiracı, kiralananı teslim ettiği anda zarar veya eksiklik varsa, bu durumu kiraya verene bildirmekle yükümlüdür. Kiraya veren, bu zararın tazminini talep edebilir.”

Kiraya verenin, kiracının verdiği zararlar nedeniyle tazminat talep edebilmesi için, zararların tam olarak tespit edilmesi ve bir mahkeme kararı alınması gereklidir. Tazminat davası da genellikle 6 ay ile 1 yıl arasında sonuçlanabilir, ancak dava süresi, davanın içeriği ve tarafların tutumuna göre değişebilir.

Sonuç

Kiracının, kiralanan eve zarar vermesi, ciddi bir hukuki sorumluluk doğurur ve kiraya verenin haklarını ihlal eder. Türk Borçlar Kanunu, kiracının sorumluluklarını belirlemiş ve kiraya verenin haklarını güvence altına almıştır. Kiraya veren, kiracının zarar vermesi durumunda zarar tespit davası ve tazminat davası açma hakkına sahiptir.

Zarar tespit davası, hasarın büyüklüğüne göre değişkenlik gösterebilir ve genellikle 6 ay ile 1 yıl arasında sürebilir. Bu dava sırasında masraflar, davayı açan taraf tarafından karşılanır, ancak davanın sonucunda masraflar kaybeden tarafa ödetilebilir. Tazminat davası da benzer şekilde, zararın tespiti sonrası başlatılabilir ve süreç yine bilirkişi raporlarına dayalı olarak ilerler.

Kiraya verenin, hukuki süreci doğru bir şekilde takip etmesi ve gerekli başvuruları zamanında yapması, haklarının korunması açısından önemlidir.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Tuğçe ŞEN