Kademe İlerlemesi Nedir?

Kademe, bir memurun derecesi içinde görev sorumluluğu artmadan, hizmet yıllarına bağlı olarak ilerlemesine verilen isimdir. Kademe ilerlemesi için iki temel şart vardır:

• Memurun, bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması.
• Bulunduğu derecede ilerleyebileceği boş bir kademenin mevcut olması.

Bu şartları sağlayan memurlar, hak kazandıkları tarihten itibaren başka bir işleme gerek kalmaksızın bir üst kademeye terfi etmiş sayılırlar. Kademe ilerlemesi her yıl düzenli olarak yapılır ve onay mercii, atamaya yetkili amirdir. Bu yetki gerektiğinde devredilebilir.

Ayrıca, son 8 yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almamış memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesi de göz önünde bulundurularak ek bir kademe ilerlemesi verilir.

Önceki düzenlemeye göre, memurların son 6 yıllık sicil ortalamaları 90 ve üzerinde olduğunda bir kademe ilerlemesi verilmekteydi. Ancak, sicil uygulaması kaldırıldığından, 6111 sayılı kanunla birlikte kademe ilerlemesi disiplin cezası almama şartına bağlanmıştır. Aynı kanunla, 657 sayılı kanunun 160. maddesinde yer alan “bir yıl içinde birden fazla kademe ilerlemesi yapılamaz” hükmü de kaldırılmıştır.

Derece Yükselmesi (Dikey Yükselme) Nedir?

Derece yükselmesi, bir memurun mevcut derecesinden daha üst bir dereceye geçişini ifade eder. Derece yükselmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gereklidir:

• Üst derecelerde boş bir kadronun bulunması.
• Memurun, mevcut derecesinde en az 3 yıl çalışmış ve bu derecenin üçüncü kademesinde en az bir yıl görev yapmış olması.
• Yükselmek istediği kadronun gerektirdiği niteliklere sahip olması.

Derece yükselmesi, kademe ilerlemesinde olduğu gibi, atamaya yetkili amirin onayını gerektirir ve bu yetki devredilebilir.

Memurların Değerlendirmesi

Değerlendirme, memurun görevdeki başarısını ölçmek ve bu konuda bir yargıya varmak için yapılan işlemdir. Hem idare hem de memur açısından büyük öneme sahiptir. Bu alandaki en önemli yeniliklerden biri, sicil raporu düzenlenmesine son verilmesidir.

6111 Sayılı Kanunla Getirilen Değişiklikler

6111 sayılı kanunla birlikte, memurların değerlendirilmesi konusunda köklü değişiklikler yapılmıştır. Yeni düzenlemeye göre, memurlar Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarına dayanarak kurumlar tarafından tutulan personel bilgi sistemine kaydedilmekte ve her bir memur için bir özlük dosyası oluşturulmaktadır.

Bu düzenleme, memurlar hakkında işlem yapacak yetkili ve görevli makamlara büyük kolaylık sağlamaktadır. Memurların başarı, yeterlilik ve ehliyetlerinin tespitinde; kademe ilerlemeleri, derece yükselmeleri, emeklilik ya da hizmetle ilişkilerinin kesilmesi gibi durumlarda hizmet gerekleri ile birlikte özlük dosyaları da dikkate alınmaktadır.

Takdirname ve Sicil Raporu Uygulamasının Kaldırılması

6111 sayılı kanun, memurların değerlendirilmesiyle ilgili olarak takdirname ve sicil raporu uygulamalarını kaldırmış; bunun yerine, olağanüstü gayret ve çalışmaları belirlenen memurlara başarı belgesi, üstün başarı belgesi ve maaş ödülü verilmesini öngörmüştür.

6557 Sayılı Kanuna Göre Ödül ve Belge Verilmesi

6557 sayılı kanuna göre, görev yaptıkları kurumlarda olağanüstü gayret gösteren ve emsallerine göre daha başarılı olan memurlar için çeşitli ödüller düzenlenmiştir. Bu ödüller, kamu kaynaklarında önemli tasarruf sağlanması, kamu zararlarının önlenmesi veya azaltılması, kamusal fayda ve gelirlerin artırılması, hizmetlerin etkinliği ve kalitesinin yükseltilmesi gibi alanlarda somut katkılar sağlayan memurlara verilmektedir.

Bu tür katkılar sağlayan memurlara merkezde ilgili bakan, illerde valiler ve ilçelerde kaymakamlar tarafından başarı belgesi verilebilir. Üç defa başarı belgesi alan memurlara ise üstün başarı belgesi verilir. Üstün başarı belgesi verilen memurlara, uygun görüldüğü takdirde, merkezde ilgili bakan ve illerde valiler tarafından en yüksek devlet memuru aylığının %200’üne kadar ödül verilebilir.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Kübra DEMİR